معرفی رشته صنایع شیمیایی
مدير گروه رشته صنايع شيميايي
رشته و گروه آموزشی صنایع شیمیائی
دانشکده فنی شماره 2 ارومیه
چکیده
گروه صنایع شیمیائی دانشکده شماره 2 ارومیه فعالیت خود را از سال 1377 شروع کرده و در هر سال تحصیلی حدود 50 فارغ التحصیل در مقطع کاردانی داشته و عموم دانشآموختگان آن در صنایع بالادستی و پائین دستی پتروشیمی، پالایشگاه، وزارتین علوم و آموزشو پرورش، سازمان آب، واحدهای مختلف تولیدی و صنعتی کشور مشغول خدمت هستند. اخیرا هم جزء گروههای آموزشی است که توانسته موافقتهای لازم برای مقطع کارشناسی ناپیوسته را دریافت نماید. همچنین در رده معدود رشتههای دانشگاه فنی است که با همکاری مدرسین با سطح و سابقه بالای علمی، آموزشی توانسته روشها و محتواهای غنی درسی و پژوهشی ارائه دهد. دروس نظری، عملیات آزمایشگاهی، کارگاهی و سخت افزاری در سطحی تدریس میشود که نفرات برتر مسابقات مختلف در سطح کشور از این گروه میباشد. همچنین نخستین گروهی است که دیگر مراکز آموزشی هم از ظرفیتهای انسانی و کارگاهی آن بهره جسته و با برگزاری دوره های مختلف آموزش آزاد، مدرک رسمی مورد تایید سازمان فنی و حرفهای کشور در آن ارائه میگردد. در این گروه تلاش میشود کلیه دروس مرتبط در راستای کارآفرینی تنظیم شده و سرلوحه قرار دادن آینده شخصیتی، تحصیلی و شغلی دانشجویان محور فعالیتهای این گروه بوده و هست.
مقدمه
محتواهای آموزشی دروس پایه و تخصصی رشته صنایع شیمیائی دارای بار علمی و فنی بالائی است و در صورت جهتدهی صحیح میتواند سهم بالائی را در سرآمدی دانشگاه فنی و حرفهای بخود اختصاص دهد. صنایع شیمیائی را میتوان بطور کلی مهارت کاربرد دادن به علوم ریاضی، شیمی، فیزیک، دانش مهندسی جهت تولید فناوری به منظور دستیابی به سطح مطلوب پیشرفت در عرصههای صنعتی تعریف کرد. محتواهای درسی این رشته شامل طیف زیادی از فنون عملیات آزمایشگاهی و کارگاهی است که عمدتاً در مراحل مختلف فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی در راستای تولیدگستره وسیعی از محصولات در مقیاسهای پژوهشی،
آزمایشگاهی، نیمه صنعتی و صنعتی کاربرد دارد که میتواند در فرصتهای مقتضی توسط فارغ التحصیل مقاطع مختلف تحصیلی این رشته به کار گرفته شود.
سطح و سابقه بالای علمی، پژوهشی مدرسین گروه صنایع شیمیائی دانشکده شماره 2 ارومیه و توان آنان در استفاده از فناوریهای جدید و رویکردهای آموزشی متخذه در کنار امکانات کارگاهی - آزمایشگاهی موجب سرآمدی این گروه آموزشی در سطح دانشکده های فنی و حرفهای سراسر کشور گردیده است.
بنا به زمینهها و فرصتهای موجود، مسیرهای پیشرو بسهولت میتواند بصورت جهتدار هدایت شود و این گروه در هدایت نمودن محتوای دروس رشته به سمت کارآفرینی و استفاده از تلاشهای بعمل آمده در عرصه کاربردی نمودن نتایج پژوهشها، پتانسیل و ظرفیت لازمه را دارد.
رویکرد گروه
آنچه در سطح گروه آموزشی صنایع شیمیائی تاکنون انجام گرفته آنست که تلاش شده به عنوان یک الگوی موفق، دانش، فن و مهارتی آموزش دادهشود که در آینده تحصیلی و شغلی عموم دانشجویان تاثیرگذار باشد. در چنین مدلی هم مسئله اشتغال حل شده و هم رویکرد ارائه دروس نظری و عملی در کلیه گروههای آموزشی دانشگاه شفاف و مشخص میشود چرا که در این مدل نیازمندیها و شاخصهای محوری، موفقیت همه جانبه
در عرصه کسب و کار و زندگی است که به فرایندهای آموزشی جهت و گرای لازم را می‌دهد و خواستههای خودش را به واحدهای درسی رشته دیکته می‌کند. در چنین مدلی معضل ارتباط میان دانشگاه و نظام اشتغال کمتر است و چنانچه پتانسیل گروه آموزشی دانشکده در ترازی باشد که بتواند "دانش و فن عندالزوم سودمند برای فراگیران " تولید نماید، به زمینه های بسیارمساعدی دست یافته است.
امروزه آنچه فقدانش مشهود است عدم انس گرفتن دانشجویان با محیط و شرائط زندگی واقعی و کار و کارآفرینی است. متاسفانه زندگی در محیطهای مجازی مخرب، استعدادهای بالقوه جوانان ما را زائل نموده. اگر مطرح شود علت اصلی بیکاری و عدم اشتغال جوانان آشنا و مانوس نبودن آنان با فضاهای واقعی کسب وکار است مطلبی به گزاف گفته نشده. فضای جامعه و کشور مملو از کار و شغل است برای کسانی که دغدغه کار و مهارت آموزی داشته باشند. امروزه نمیتوانکسی را یافت که توکًلش به خدا باشد، فرد ماهر و سالمی باشد، اما گرفتار آفت بیکاری باشد.
حوزههای شغلی و مشاغل مرتبط با رشته صنایع شیمیائی
مشاغلی که دانشجویان این رشته درخواستی پس از پایان دوره میتوانند احراز نمایند عبارت است از عملیات مختلف اجراء در بخشهای مختلف"واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی" از جمله: تهیه مواد واسطه، تجهیزات بهداشتی، کاشی و سرامیک، پوشش سطوح، پالایشگاهها و مراکز تولیدی محصولات بالادستی و پائین دستی پتروشیمی( انواع پلاستیک، لاستیک و الیاف مصنوعی، چسب و رنگ و رزین و انواع عایقهای مختلف)؛ صنایع مرتبط با آبکاری فلزات، واحدهای تولیدی و توزیعی مرتبط با مواد شیمیائی، سموم و دفع آفات، جیر و چرم از لحظه فروش پوست تا تولید کیف و کفش، صنایع پنبه و سلولزی، کاغذی، آرایشی- بهداشتی، تصفیه آب و فاضلاب، باطریسازی، تولید و تعمیر انواع کامپوزیتهای ساختمانی، عمرانی و قطعاتی خودرو و غیره.
افق و چشمانداز آینده حوزههای شغلی مرتبط با صنایع شیمیائی به لحاظ ساختار مشاغل، نیروی انسانی، فناوریهای مدرن، مدلهای روز جهانی و برنامههای توسعهای کشور
در دانشگاههای کشورهای خارجی بدلیل ارتباط موثر صنعت و دانشگاه و وجود زمینههای لازم جهت بررسی مسائل واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی در دانشگاه؛ آموزش آکادمیک علوم مرتبط با صنایع شیمیائی عمدتا در حوزههای تحقیقی و پژوهشی و با محوریت پیشرفت در عرصه فناوریهای نوین و کاربردی صورت میپذیرد. بسترهای موجود در این کشورها طوری فراهم گردیده که مستمرا رویکردهائی در راستای بهبود فرایندهای جاری اتخاذ میگردد. با توجه به پتانسیلهای موجود، گروه توانسته در عرصههای زیر اقدامات موثری را به منصه ظهور برساند
نظر به گسترش روزافزون عرصه فناوریهای نو و ارتباط نزدیک دروس تخصصی صنایع شیمیائی با این حوزهها و همچنین وجود حلقههای مفقوده متعدد مابین سطح دانش و آگاهی مابین سازمان فنی و حرفه ای و خروجیهای دانشگاههای دیگر و با توجه به رسالت کارآفرین محوری دانشگاه فنی و حرفهای فرصتهای مناسبی برای پر کردن خلاهای بین عرصههای صنعتی و آموزههای آکادمیک دانشگاهی میتواند بوجود آید.
صنایع شیمیائی در عرصه فناوریهای نوین، گسترههای وسیعتری را در بر میگیرد. هدفهای جدید این رشته استفاده از فناوریهای روز در خلق مواد و محصولات بهتر برای دنیای امروزی است. امروزه فارغ التحصیلان این رشته و رشتههای مشابه آن از دیگر دانشگاهها علاوه بر فرآیندهای تولید مواد اولیه پایه، در توسعه و فراوری محصولات با ارزش و متنوع شرکت دارند. این محصولات علاوه بر موارد مطرح در پاسخ سوالات فوق، شامل
مواد ویژه و کارآمد برای صنایعی همچون هوافضا، خودروسازی، مهندسی پزشکی، صنایع الکترونیک، کاربردهای محیط زیست و صنایع نظامی است. به عنوان مثالهایی از این محصولات میتوان به الیاف، بافتهای کامپوزیتهای کارا، مواد زیستسازگار و پلیمرهای هادی اشاره کرد. صنایع شیمیائی ارتباطی تنگاتنگ و درهم تنیدهای با علوم و فناوریهای حوزه وسیع نانو دارد.
اهداف خاص و برنامههای ویژه گروه صنایع شیمیائی دانشکده شماره 2 ارومیه
چنانچه به وبلاگهای" گروه صنایع شیمیائی دانشگاه فنی دانشکده شهید بهشتی ارومیه" و همچنین وبلاگ مدیرگروه تحت عنوان "ارتباط اثربخش" مراجعه شود مشخص خواهد شد که رویکردها، برنامهها و افق اهداف تعریف شده در این گروه خیلی وسیعتر از آن است که بتوان در این فرصت ارائه شود. بعنوان مثال در همین وبلاگها عناوین حدود 200 شغل مرتبط با صنایع شیمیائی و گرایش های وابسته آورده شده است و تلاش در راستای بسیج امکانات و پتانسیلهای گروه جهت ارائه و القاء آموزه های اخلاقی، معرفتی و کارآفرینی لازم در هر فرصت پیشآمده به دانشجو است تا در آینده شغلی خود بتواند سازوکار لازم در مسیر موفقیت همه جانبه خویش در فرصت کسب و کاراش فراهم نماید.
چالشهای اصلی گروه
چالشها و آسیبهای مطرح در نظام آموزشی کشور خاصه دانشگاه فنی و حرفهای طی مقالهای به همین عنوان در وبلاگهای مطرح تشریح گردیده است. بصورت خلاصه: امتیازمحوری، جزوهمداری و بهروز نبودن مهمترین آسیب عموم مدرسین؛ نمره محوری، مدرکگرائی و عادت به فضاهای مجازی غیرمفید اصلیترین چالش عموم دانشجویان است . ظهور و بروز چنین رویکردها در دانشگاهی که رسالت اصلی آن تربیت فراگیران با هدف موفقیت در عرصه کسبوکار و آمادگی برای تشکیل خانواده و ارزشمداری است منافات ماهوی دارد.
تجهیزات و امکانات کارگاهی و آزمایشگاهی گروه صنایع شیمیائی
از سنوات 85-83 جهت راهاندازی و تجهیز آزمایشگاهها و کارگاههای گروه سنگ تمام گذاشته شدهاست. امروزه امکانات سخت افزاری گروه در سطحی قرار دارد که دیگر مراکز آموزشی برای اجرای برنامه های عملیات کارگاهی بارها با دانشکده قرارداد همکاری بستهاند. سطح کارگاه آبکاری دانشکده به ترازی رسیده که طی
تفاهم نامه با سازمان آموزش فنی و حرفه ای وهمچنین بنیاد امورنخبگان پارک علم و فناوری دانشگاه ارومیه و همکاری اساتید مبرز برای کارآموزان مدرک رسمی صادر خواهد نمود. بطور دقیقتر ؛ ابزار و تجهیزات آزمایشگاهی شیمی نظیر میزهای آزمایشگاهی مجهز به سیستم آب – گاز-خلاء ، شیشه آلات؛ مواد شیمیائی مختلف و انواع حلالها، دستگاههای سنجش و اندازهگیری مانند انواع ترازو و pH متر و کنداکتومتر، انواع همزنها، هود، بنماری، آون و غیره. سیستمهای کارگاهی مهندسی نظیر کارگاه مکانیک سیالات و انتقال حرارت مانند ونتوری ، انواع فشارسنج ، پمپ، ویسکومتر، رئومتر ، ترمومتر و شیر و لوله و برای واحدهای درسی اختیاری چون کارگاه آبکاری؛ وانهای آبکاری و انواع رکتی فایر که در گروه آموزشی صنایع شیمیائی دانشکده شماره 2 ارومیه جملگی آنها در ده سال اخیر فراهم گردیده است.
مدرسین گروه صنایع شیمیائی
این گروه با همکاری موظف، تمام وقت و پارهوقت مدرسین با رزومههای بسیار قوی جزء گروههای آموزشی موفق دانشگاه فنیو حرفهای محسوب میشود. پتانسیل آن در حدی است که بارها نفرات برتر مسابقات علمی دانشکدههای فنی و حرفهای سراسر کشور را ازآن خود ساخته است. تلاش گردیده در هر واحد درسی چهار گزینه مناسب، عندالزوم در دسترس باشند در هر نیمسالی هر داوطلب امتیاز بیشتری داشته باشد اولویت خواهد داشت. موظف یا مدعو بودن؛ توانمندی علمی، آموزشی؛ میزان اثرگذاری؛ سطح مدرکتحصیلی؛ میزان همکاری با دانشکده وگروه، حفظ احترام و شخصیت دانشجویان در تمامی فرصتهای آموزشی - آزمونی و دغدغهمندی برای آینده تحصیلی و شغلی آنان از اصلیترین شاخصهای امتیاز آور برای تدریس در این گروه است.
خلاصه
کسب رتبههای برتر در کنکورهای مختلف، راهیابی به مقاطع بالاتر و موفقیت چشمگیر در اشتغال و کاریابی توسط دانش آموختگان؛ ارائه دهها مقاله ISI در حوزههای تخصصی مهندسی شیمی، پلیمر و نانو؛ داوری مقالات و حضور اثربخش در همایشهای معتبر ملی و بین المللی، ثبت اختراع در عرصه نانو مواد، دریافت مدال سازمان جهانی مالکیت فکری و راهیابی به کادر هیئت علمی دانشگاه توسط مدرسین و همچنین انعقاد قراردادِ بهرهبرداری عملیات کارگاهی با دیگر مراکز آموزشی از جمله افتخارات این گروه میباشد. در کارگاه انحصاری آبکاری آن؛ مبانی نظری و مهارتی پوشش دادن قطعات فلزی همراه با ارائه مدرک رسمی مورد تایید سازمان فنی و حرفهای کشور آموزش داده میشود. متناسبسازی دروس با نیازهای آینده تحصیلی و شغلی دانشجویان وجه همت بالای اعضای فعال این گروه میباشد.